şimdi - sada eng: Present continuous tense
zaman - vreme
Zaman se ne odnosi na vreme, u smislu vremenske prognoze. Mi kažemo: lepo je vreme, ružno je vreme. U turskom se za takvo značenje koristi reč hava.
Şimdiki zaman se gradi tako što se na koren glagola dodaju sufiksi: yor, ıyor, iyor, uyor, üyor.
Na ove sufikse se zalepe lični sufiksi.
Lični sufiksi su uvek iz treće kolone (ou), zato što u sufiksu yor imamo samoglasnik o.
Koren glagola dobijemo kada od glagola odbijemo nastavke mak/mek.
U sadašnjem vremenu razlikujemo dva slučaja: kada se koren glagola završava suglasnikom i kada se završava samoglasnikom.
U oba slučaja mora se voditi računa o vokalnoj harmoniji prilikom dodavanja sufiksa.
Vokalna harmonija - pravilo
aı ei ou öü ← poslednji samoglasnik u korenu glagola na koji dodajemo sufikse
ıyor iyor uyor üyor
1. Koren glagola se završava suglasnikom
glagol + ıyor iyor uyor üyor + lični sufiksi (um,sun,/,uz,sunuz,lar)
sevmek - voleti
sev - iyor -um
Ben seviyorum Ja volim
Sen seviyorsun Ti volis
O seviyor On,ona,ono voli
Biz seviyoruz Mi volimo
Siz seviyorsunuz Vi volite
Onlar seviyorlar Oni,one,ona vole
Seni seviyorum.
Volim te.
2. Koren glagola se završava samoglasnikom
glagol + yor + lični sufiksi (um,sun,/,uz,sunuz,lar)
yürümek - hodati
yürü - yor -um
Ben yürüyorum Ja hodam
Sen yürüyorsun Ti hodaš
O yürüyor On hoda
Biz yürüyoruz Mi hodamo
Siz yürüyorsunuz Vi hodate
Onlar yürüyorlar Oni hodaju
2* Koren glagola se završava samoglasnicima a/e
slova a/e se izbace iz korena pa nam ostaje koren koji se završava suglasnikom (kao u prvom slučaju). Posle korena dodajemo sufikse u skladu sa vokalnom harmonijom.
Ovo se dešava zato što slova a/e ne mogu biti ispred slova y.
anlamak - razumeti
anl - ıyor - um (ne može da se kaže anla-yor-um)
Ben anlıyorum Ja razumem
Sen anlıyorsun Ti razumeš
O anlıyor On razume
Biz anlıyoruz Mi razumemo
Siz anlıyorsunuz Vi razumete
Onlar anlıyorlar Oni razumeju
Negacija
glagol + mı,mi,mu,mü + yor + lični sufiksi
aı ei ou öü
mı mi mu mü
sevmek - voleti
sev-mi-yor-um
Ben sevmiyorum Ja ne volim
Sen sevmiyorsun Ti ne voliš
O sevmiyor On ne voli
Biz sevmiyoruz Mi ne volimo
Siz sevmiyorsunuz Vi ne volite
Onlar sevmiyorlar Oni ne vole
Ben yürü-mü-yor-um Ja ne hodam
Ben anla-mı-yor-um Ja ne razumem
(anla, u negaciji ostaje slovo a zato što posle glagola dolazi sufiks koji počinje slovom m)
Upitni oblik
glagol + ıyor iyor uyor üyor .......... mu + lični sufiksi (uvek je mu zbog o u yor)
sevmek - voleti
sev -iyor....mu-y-um
Ben seviyor muyum? Da li ja volim?
Sen seviyor musun? Da li ti voliš?
O seviyor mu? Da li on voli?
Biz seviyor muyuz? Da li mi volimo?
Siz seviyor musunuz? Da li vi volite?
Onlar seviyorlar mı? Da li oni vole? (izuzetak: lični sufiks lar ostaje uz glagol)
Ben, biz- ubacuje se slovo y zato što dva samoglasnika ne mogu da budu jedan do drugoga.
Ne može da se kaže: Ben seviyor muum?
Sen anlıyor musun?
Da li razumeš?
bilmek - znati
Türkçe biliyor musun? Evet, biliyorum. Hayır, bilmiyorum.
Da li znaš turski? Da, znam. Ne, ne znam.
Ako pitanje ne počinje sa da li već sa šta.
Ne yapıyorsun?
Šta radiš?
Kitap okuyorum.
Čitam knjigu.
yapmak - raditi nešto, praviti nešto
okumak - čitati
Kada u rečenici postoje dva glagola, prvi je u infinitivu a drugi u određenom obliku (vreme, lice).
Ben öğrenmek istiyorum.
Ja učiti želim
öğrenmek - učiti
istemek - želeti
No comments:
Post a Comment